cupido-oudemeester

Het blijft een immer terugkerende vraag: ‘Wie/wat bepaalt de onderwijskwaliteit en is die kwaliteit slechts te bepalen aan de hand van de door leerlingen gerealiseerde output?’ Vragen in het verlengde hiervan zijn: - Zijn tegenvallende resultaten per definitie te wijten aan manco’s aan de leerkrachtzijde? - Zijn goede resultaten per defintie tot stand gekomen door de kwaliteit van de leerkracht? Maar de overheersende vraag is toch: ‘Is de actor ‘leerling’ nog wel in beeld als medebepalend voor succesvol onderwijs?’ Sprekend over ‘onderwijskwaliteit’ gaat in een eerste reactie de aandacht uit naar de kant van het aanbod. Ik denk al heel lang, dat dit te maken heeft met het feit dat leerkrachten geschikter zijn als aangrijppunt voor ‘verbeteringen’ dan leerlingen. Dat een goede leerkracht aan bepaalde voorwaarden moet voldoen is duidelijk; de visie dat aan de leerlingzijde ook sprake is van leervoorwaarden, lijkt aan vanzelfsprekendheid te hebben ingeboet. Ik plaats in deze bijdrage

Er zijn van die korte krantenberichtjes die bedoeld zijn om de lezer betrouwbare informtie te verschaffen, maar waar bij nader inzien de betrouwbaarheid ver te zoeken is. Vaak gaat het om stukjes met een positieve strekking. Ieder weet dat zich ongewenste verschijnselen voordoen in de samenleving en dan is het prettig om ook eens te vernemen dat het eigenlijk allemaal best meevalt. Als je er oog voor hebt gekregen is het een leuk tijdverdrijf zulke berichtjes in de media op te sporen. Mocht dit allemaal wat mistig overkomen, ter illustratie een aardig voorbeeld. Dat puberteit en sociaal gedrag een spanningsveld kunnen vormen is geen nieuws. Tegen die achtergrond dient het volgende geplaatst te worden. Op 25 oktober 2012 stond er een artikeltje in ‘De Stentor' onder de kop: Scholieren scoren goed op sociale vlak. De eerste gedachte die bij mij op kwam was : ‘Op welke grond rust deze conclusie en wat moet ik mij voorstellen bij ‘scoren op het sociale vlak?’ Ik denk dat de lezer

Een levenshouding die uitgaat van de acceptatie van het onafwendbare is lovenswaardig. Natuurverschijnelen zoals weersomstandigheiden en gebeurtenissen die zich voordoen zonder dat je er als indivdu invloed op kunt uitoefenen, kunnen aanleiding zijn tot grote frustratie als ze niet als onvermijdelijk aanvaard worden. Maar hoe zit het nu met een fenomeen als ‘werkdruk’, en dan met name in het onderwijs? Vandaar dat de kop: ‘Van werkdruk naar werkplezier’ mijn aandacht trok . Het artikel eronder stond in ‘Schooljournaal nr.15’, [1] een uitgave van CNV onderwijs. Eerst even de inleiding: ‘Een veel gehoorde klacht in het onderwijs is de hoge werkdruk. Werkplezier wordt minder. Stressklachten nemen toe. De methode ‘Voortgezet Werkplezier’pakt de werkdruk aan en brengt de passie voor het werk weer terug. Scholengemeenschap ‘Pantha Rhei’ in Amstelveen pakte het aanbod om als testschool te fungeren met beide handen aan’. Vervolgens maar even de blik gewend op de prangende vraag waar

De ‘tempo-toets’ rekenen die ik regelmatig afnam, was bedoeld om te bepalen hoe het staat met het automatiseren van   de hoofdbewerkingen, maar ik weet niet of   die toets nog gebruikt wordt. De kinderen krijgen een blad met verschillende soorten sommen, oplopend in moelijkheidsgraad. Per onderdeel zijn er vijf rijtjes van vijf sommen en de leerlingen krijgen per serie één minuut de tijd om de antwoorden te noteren. Dus, een leerling die de telstrategie nog hanteert of een ander probleem op rekengebied heeft scoort laag omdat het per antwoord relatitef lang moet nadenken. Wanneer de toets zou worden afgenomen zonder tijdslimiet krijg je geen inzicht in hoeverre de leerling de sommen heeft geautomatiseerd, is de achterliggende gedachte. Ik beschrijf nu een bizarre ervaring met deze tempo-toets, een ervaring die ik als metafoor gebruik voor de wijze waarop politici, managers en beleidsmakers de dingen die op hun pad komen benaderen. Ik kijk de tempo-toetsbladen van mijn groep 5 na en

Geert Mak’s boek ‘Reizen zonder John’, heeft   diepe indruk op mij gemaakt. Het gaat uit van het feit dat Amerika het droomland was van de kinderen van de jaren vijftig van de vorige eeuw, The American Dream’ sprak tot ieders verbeelding. De achterkant van het boek vermeldt, dat ‘het land hem een spiegel voor hield, waarin hij Europa en Nederland telkens weer met nieuwe ogen kon bekijken’ . Een sleutelrol is toebedeeld aan een boek van de ‘legendarische auteur John Steinbeck’, die in het najaar van 1960 met zijn poedel Charley een ‘ontdekkingsreis’ maakte dwars door het toenmalige Amerika. Die tocht beschreef Steinbeck in de klassieker ‘Reizen met Charley’. Ik citeer de achterkant verder: ‘Precies vijftig jaar later vertrok Geert Mak vanaf het oude huis van Steinbeck. Het was het begin van een inspectietocht in het voetspoor van Charley en John, maar nu met de ogen van 2010. Wat is de afgelopen halve eeuw in de Amerikaanse steden en dorpen veranderd? Waar is de Main Street USA geble

Heel even dacht ik iets origineels bedacht te hebben met de term ‘Slow Teaching’. Maar Google bevrijdde mij al gauw van die illusie. Dat lag ook wel voor de hand nu ik er wat langer over nadenk. Eerst maar iets over het ontstaan van de term. De vertaling ‘langzaam onderwijs’ dekt de lading niet. Het Engelse ‘slow’ moet hier niet in verband worden gebracht met een tempo-aanduiding. Weliswaar is het tegenovergestelde ‘fast’, zoals in ‘fast food’ -   het voedsel dat in restaurants met de grote, gele ‘M’ bereid wordt - wel als ‘snel’ te duiden, maar ‘slow’ is ín dit verband niet hetzelfde als ‘traag’. De uitdrukking ‘Slow Food’ was mij wel bekend en dat is wel degelijk de tegenhanger van ‘fast food’, al moet je hier niet denken aan eetgelegenheden waar je uren op je bestelling moet wachten. Veeleer gaat het om de manier waarop het voedsel geproduceerd, bereid en geconsumeerd wordt. Het gaat daarbij om zorg, bewust handelen, aandacht en duurzaamheid. Het woord ‘slow’ begon een opmars en

Cees van der Meulen (1921 – 1990) was een bekend marirtiem fotograaf. Mijn vader heeft hem aan het werk gezien aan boord van de loodsboot ‘Deneb’. Bureau Wijsmuller had een nieuwe zeesleper aan haar vloot toegevoegd en dat schip moest vereeuwigd worden. In de optiek van mijn vader – en vele anderen – bestond het maken van een foto uit het afwachten van een geschikt moment, het opstellen van personen in de juiste pose, of andere voorbereidende activiteiten en dan afdrukken. Je zou met een beetje fantasie kunnen zeggen, dat er sprake was van een zekere planning. Het was altijd een spannend moment als de foto’s na het ontwikkelen bekeken konden worden.   Van der Meulen hanteerde tot mijn vaders verbazing een andere werkwijze. Hij schoot aan één stuk door foto’s in een razend tempo, rolletje na rolletje. Na het ontwikkelen selecteerde hij de best gelukte foto’s die dan gepubliceerd werden. Bij de leek wekte dit de indruk alsof Cees een bijzondere gave had om net op het juiste moment af

Mijn beste vriend is blind. Dit is geen dramatische mededeling als zou hem gisteren dit lot getroffen hebben, want hij is al tientallen jaren niet ziend. Ik meld dit omdat het de aanleiding is voor het feit dat wij menig avondje samen naar hoorspelen hebben zitten luisteren, zoals anderen naar de bioscoop gaan. Hij heeft een uitgebreide verzameling hoorspelen, een artistieke uiting waarbij acteurs   hun rol voor de microfoon lezen. Er was ook altijd iemand bij die voor de geluidseffecten; telefoon, tuinhek, voetstappen op het grind, deurbel, onweer, regen enzovoort, zorgde Het genre was bijzonder populair in de jaren vijftig van de vorige eeuw, vergelijk het maar met de huidige detectives. Zeer bijzonder waren de Sience Fiction verhalen en dat werden ze in steeds meerdere mate omdat deze door de tijd werden ingehaald.   In die tijd waren er de eerste voorzichtige experimenten op gebied van de ruimtevaart. In 1957 begonnen de Russen hun ‘Spoetnik’ programma, met als apotheose de vluc

Het Verenigd Koninkrijk kent, samen met haar vroegere koloniën, een aantal sporten die elders niet of nauwelijks beoefend worden. Voorbeelden zijn: criquet, snooker, bowls en rugby. En, onbekend maakt onbemind, is er voor die sporten ook niet bijster veel belangstelling buiten de genoemde gebieden. Behalve als een landgenoot de top bereikt zoals Raymond van Barneveld die het darten op de kaart zette. Als je zo’n sport bekijkt zonder de regels en de context te kennen zie je dingen die in jouw ogen nutteloze handelingen lijken. Je ziet maar één dimensie, zoals mijn moeder voetballen zag. ‘Ik snap niet wat jullie daar aan vinden, twintig mannen die achter een bal aan hollen’. Ze had, vanuit haar optiek, gelijk, want in feite zie je dat ook. Een scetch van ‘Jiskefet’ illustreert dit geweldig. De makers bedachten een aantal handelingen waarbij de suggestie wordt gewekt dat er een onderliggend verband is, mede door het commetaar bij het filmpje dat bloedserieus klinkt. De clou is, dat er

Dit stukje gaat niet over het onderwijs, maar over bepaalde uitwassen van onze verbureaucratiseerde, paranoïde samenleving, dus eigenlijk gaat het met een omweg stiekem toch over onderwijs. Op zeven augustus 2012 stond er een kort, typisch komkommertijdberichtje in de krant. Onder het kopje ‘Paperclips te gevaarlijk voor ambtenaren in Manchester’ staat te lezen dat alle metalen paperclips op de burelen van The National Health Trust in deze Britse stad vervangen moeten worden door plastic exemplaren omdat een medewerker zich geprikt had aan een metalen paperclip. De medewerkers kregen een memo waarin stond dat alle oude clips voorzichtig verwijderd moesten worden. Ik las het artikeltje on-line op de site van De Telegraaf. Er kon ook op gereageerd worden. Ik heb de reacties gelezen. Natuurlijk bedachten de ‘reageerders’ tal van andere kantoorartikelen die risico’s met zich mee brengen. Wat te denken van: punaises, ballpoints, scharen, plakband enz. En neem eens een kijkje in de la v

Als toetsresultaten de norm zijn voor onderwijskwaliteit, is het vanzelfsprekend dat de focus is gericht op toetsreslutaten. Als die resultaten ook bepalend zijn voor de beoordeling   van onderwijsinstellingen; als die resultaten de maatstaf voor de schoolkeuze van ouders voor hun kinderen worden, is de cirkel rond. Het onderwijs, ontdaan van zijn context, gepresenteerd als een statistische werkelijkheid, doemt als een spookbeeld op. Het didactisch handelen wordt verengd tot het ‘zo efficiënt mogelijk realiseren van hoge scores’. Een belangrijk middel in de Verenigde Staten om dit te bereiken vormen de zogenaamde: “Teacher proof programs”. ‘Proof’ in de betekenis van ‘bestand tegen’, zoals bijvoorbeeld ‘waterproof’ in relatie tot een horloge. Het gaat om programma’s, currucula, die, ongeacht door wie ze worden aangeboden, tot voorspelbare resultaten moeten leiden. Ooit stond dit bekend als ‘geprogrammeerde instructie’(GI) voor de ouderen onder ons. De methode moest ieder gelijke kan

Slavoj   Žižek , spraakmakend filosoof volgens de achterflap, laat zich in zijn boek ‘Welkom in de woestijn van de werkelijkheid’,   nogal kritisch uit over de politieke ontwikkelingen in het Westen na de aanslagen van 11 september 2001. Dat is echter niet de insteek van deze bijdrage. Wat mij intrigeerde was de titel van het eerste hoofdstuk. Die luidt: “Passies voor het reële, passies voor de schijn”. In dit hoofdstuk schetst Žižek de ontwikkeling van de passie voor een (utopische) betere toekomst, gedragen door bevlogen idealen en wetenschappelijke projecten in de negentiende eeuw naar de realistische blik van de twintigste eeuw, die ernaar streefde: “het ding zelf tevoorschijn te brengen, een onmiddellijke verwerkelijking van de Nieuwe Orde waarnaar men zo verlangde”. (11) Kern van zijn betoog is dat het wachten op betere tijden is vervangen door het – desnoods met geweld – maken van betere tijden. En dat proces wordt gevoed door de aangehangen ideologie; wat revolutionair elan