Alles geven is genoeg
Ik zie haar nog aan onze tafel zitten. Het was op een avond van de 11 e november, Sint Maarten, enkele jaren geleden. Ze was net, beladen met rijke buit teruggekeerd van haar tocht langs huizen in de buurt. Het opgehaalde snoep ordende ze met grote precisie en rode konen op de eettafel. Wij, haar moeder en opa en oma, lieten niet na de oogst te prijzen en je zag een volmaakt gelukkig en tevreden kind. Veel later, toen ik in een boek van Hans Achterhuis over het begrip ‘schaarste’ las, kwam dat beeld van mijn kleindochter, nu wonend in Noorwegen, mij weer voor de geest. Achterhuis stelt dat schaarste een subjectief begrip is; het hangt niet af van wat een individu bezit, maar van de verhouding met hetgeen anderen bezitten. Dus als mijn kleindochter bijvoorbeeld zou hebben gezien dat het buurmeisje twee keer zoveel had opghaald, kwam haar eigen opbrengst in een ander daglicht te staan. Mensen die volmaakt gelukkig zijn met wat ze hebben ervaren ogenblikkelijk een tekort, als ze de w