cupido-oudemeester

  POST HOC ERGO PROPTER HOC Nee, ik heb geen gymnasium gevolgd en het Latijn ben ik niet machtig. Maar ik heb wel een zekere filosofische nieuwsgierigheid ontwikkeld, die is voortgekomen uit mijn belangstelling voor psychologie. En dat hangt dan weer samen met mijn onderwijsverleden. Na mijn pensionering ben ik wat gaan beunhazen op beide terreinen. Het is een beetje mijn hobby geworden. Ergens, tijdens wat zoekwerk moet ik op deze Latijnse spreuk zijn gestoten. Het is volgens mij een aforisme met een aantal dubbele lagen, die anno nu zeer actueel zijn. De vertaling luidt “hierna, dus hier door” [1] . Het komt erop neer dat er een neiging bestaat om tussen twee simultane gebeurtenissen een causaal verband te veronderstellen. Het is een klassieke drogreden die ik wat probeer uit te werken. Mijn illustere leraar Nederlands meneer Kip op de Da Costa Kweekschool vertelde ooit, en het is al lang geleden, het verhaal van een jongen van achttien, die, terwijl hij naar huis fietste, ...

  Veel mensen denken dat wiskunde-onderwijs zinloos is. Je leert de stelling van Pythagoras en andere droge theoretische zaken die je in de rest van je leven nooit nodig zult hebben. Velen zullen gedacht hebben: ‘Waarom moest ik al die ballast leren?’ Maar dan mis je iets. Namelijk het feit dat het oplossen van wiskundige problemen in de hersenen nieuwe verbindingen veroorzaakt, probleemoplossende verbindingen aanlegt voor problemen die je waarschijnlijk nooit weer zult ontmoeten, maar je zult met andere problemen geconfronteerd worden, waar deze verbindingen van groot belang zullen zijn. Een ander voorbeeld is een werkstuk maken over een historisch persoon waar je nooit iets mee had of zult hebben. Maar het proces, bronnen onderzoeken, een logische context vinden, de vormgeving, dat zijn vaardigheden die zich later zullen uitbetalen. Dit is zo ongeveer de strekking van de korte, maar indrukwekkende presentatie van Neil de Grasse Tyson. Ik vind het zeer herkenbaar. Zelf dacht ik ...

 ‘Ach, waar is zij gebleven, die goede oude tijd'. ‘Chronocentrisme’ Term voor het het  geloof in het historische belang van het heden , voor het verschijnsel dat elke generatie zichzelf telkens opnieuw als cruciaal en uniek draaipunt ziet tussen heden, verleden en toekomst. Dat het tijdgewricht waarin men leeft uniek is en voorop staat, dat andere periodes verbleken in vergelijking tot het heden. ,’ * zo luidt een definitie van dit verschijnsel. Het is een boeiend verschijnsel, waar we allemaal wel een tikje van hebben meegekregen. Het komt er, kort door de bocht op neer, dat de eigen geleefde actualiteit als referentiepunt geldt voor alle tijden. Omdat elk individu slechts één actualiteit ervaart, kan het gebeuren dat die een universeel karakter toegedicht gaat krijgen. Dat leidt dan tot uitspraken als: ‘Wat er nú gebeurt, daar kan en zal geen enkele andere tijd tegenop kunnen, zowel positief als negatief. Ik neem je in gedachten mee naar een eeuw geleden; 1924. De Eers...

  POST HOC ERGO PROPTER HOC Nee, ik heb geen gymnasium gevolgd en het Latijn ben ik niet machtig. Maar ik heb wel een zekere filosofische nieuwsgierigheid ontwikkeld, die is voortgekomen uit mijn belangstelling voor psychologie. En dat hangt dan weer samen met mijn onderwijsverleden. Na mijn pensionering ben ik wat gaan beunhazen op beide terreinen. Het is een beetje mijn hobby geworden. Ergens, tijdens wat zoekwerk moet ik op deze Latijnse spreuk zijn gestoten. Het is volgens mij een aforisme met een aantal dubbele lagen, die anno nu zeer actueel zijn. De vertaling luidt “hierna, dus hier door” [1] . Het komt erop neer dat er een neiging bestaat om tussen twee simultane gebeurtenissen een causaal verband te veronderstellen. Het is een klassieke drogreden die ik wat probeer uit te werken. Mijn illustere leraar Nederlands meneer Kip op de Da Costa Kweekschool vertelde ooit, en het is al lang geleden, het verhaal van een jongen van achttien, die, terwijl hij naar huis fietste, ...

  Er was eens een machtig heerser die woonde in een enorm wit huis. Dat huis was het episch centrum van het rijk waarover hij de scepter zwaaide. Dat deed hij niet alleen, nee, hij werd omringd door een groot aantal paladijnen, die hij zorgvuldig had geselecteerd op grond van gedienstigheid. Dat luisterde nauw, wisten de paladijnen, want wie ook maar even blijk gaf van een kritische houding jegens het beleid van de heerser kon de koffers pakken en werd vervangen door een loyaler iemand, zodat na verloop van tijd de heerser geen kwaad meer kin doen, want elke dwaze inval van hem werd door de paladijnen met bewondering beaamd.   Vele inwoners van het rijk konden zijn bloed wel drinken. En in het rijk kon en mocht je zeggen wat je maar wilde - want het   rijk profileerde zich als een oase van vrijheid- zolang je maar op ruime afstand van het centrum van de macht bleef. Nu had de heerser, volgens hemzelf, een sportieve inslag. Dat uitte hij door zijn voorliefde voor boogsch...

Waarheid en werkelijkheid, hoe om te gaan met nepnieuws: zoek de zwarte zwaan en koester hem als je hem vindt. Zijn waarheid en werkelijkheid synoniemen? Zo op het eerste gezicht lijkt dit het geval te zijn. Wat waar is, behoort tot de werkelijkheid, vice versa. Maar hoe kom ik er nu achter dat wat ik waar vind ook werkelijk waar is. Je voelt het al aankomen, hier zit een nest adders onder het gras. Niet de eersten de besten hebben zich over deze vraag gebogen. Hannah Arendt heeft een van haar laatste werken aan dit onderwerp gewijd onder de titel “Oordelen” in de betekenis van ‘onderscheiden van feit en mening’. En Karl Popper wijdde een serie essays aan het onderwerp ‘hoe komen wij aan nieuwe kennis?’ Zijn voornaamste punt was dat ware kennis falsificeerbaar moet zijn. Wie meent, zo stelt hij, dat een wetenschapper, nadat hij een hypothese heeft geformuleerd, op zoek moet gaan naar alles wat de hypothese ondersteunt, vergist zich schromelijk. Hij moet juist op jacht naar dat wat de...