cupido-oudemeester

Waarheid en werkelijkheid, hoe om te gaan met nepnieuws: zoek de zwarte zwaan en koester hem als je hem vindt. Zijn waarheid en werkelijkheid synoniemen? Zo op het eerste gezicht lijkt dit het geval te zijn. Wat waar is, behoort tot de werkelijkheid, vice versa. Maar hoe kom ik er nu achter dat wat ik waar vind ook werkelijk waar is. Je voelt het al aankomen, hier zit een nest adders onder het gras. Niet de eersten de besten hebben zich over deze vraag gebogen. Hannah Arendt heeft een van haar laatste werken aan dit onderwerp gewijd onder de titel “Oordelen” in de betekenis van ‘onderscheiden van feit en mening’. En Karl Popper wijdde een serie essays aan het onderwerp ‘hoe komen wij aan nieuwe kennis?’ Zijn voornaamste punt was dat ware kennis falsificeerbaar moet zijn. Wie meent, zo stelt hij, dat een wetenschapper, nadat hij een hypothese heeft geformuleerd, op zoek moet gaan naar alles wat de hypothese ondersteunt, vergist zich schromelijk. Hij moet juist op jacht naar dat wat de...

DE HERSENEN VAN VROUWEN  ‘ Bij alle vergelijkingen die hij van groepen maakte heeft Broca de meeste informatie verzameld over de hersenen van vrouwen, in ieder geval meer dan van mannen. Men neemt namelijk aan dat die gemakkelijker verkrijgbaar was. Broca had niets tegen vrouwen’. [Dit is een interessante opmerking; vaak komt achter de opmerking ik heb niets tegen: ‘ ..., maar …’ ] ’Minderwaardige’  groepen zijn in de algemene theorie van het biologisch determinisme onderling verwisselbaar. Ze worden voortdurend naast elkaar geplaatst en elke kan de plaats innemen van elk van de andere. Men gaat er immers in het algemeen vanuit dat de samenleving de natuur volgt en dat de sociale klassen een weerspiegeling zijn van aangeboren waarden. Zo schreef de Duitse antropoloog E. Huschke in 1854: ’Negerhersenen hebben een soort ruggenmerg dat bij kinderen en vrouwen wordt aangetroffen en lijken bovendien op het type hersenen dat bij de hoger ontwikkelde apen wordt aangetroffen’ (in Mall...

Michel Foucault (1926-1984) staat bekend als de filosoof die niet zozeer verschijnselen onderzocht, maar meer de context waarin ze zich voordoen. Hij vergeleek zijn werkwijze zelf met die van een archeoloog die een voorwerp opgraaft. Hoewel het voorwerp op zich best interessant is, vond Foucault, als we de vergelijking met de archeoloog even vasthouden, de vragen: wie gebruikten het voorwerp, hoe leefden zij, wat hielden zij voor belangrijk en hoe richtten zij hun samenleving in eigenlijk belangrijker. Heel die achtergrond noemde hij het ‘discours’, vergelijkbaar met het decor van een toneelstuk. De huidige coronacrisis, zo zou je kunnen zeggen, is bezig ons discours te veranderen. Onze bewindslieden benoemen dat als ‘De Nieuwe Werkelijkheid’. Wat vóór de crisis vanzelfsprekend was is dat niet meer, viceversa. ‘Geef die meneer eens een handje’, ‘Krijgt oma nog een kusje van je?’ In no-time waren we allemaal beanderhalvemeterd. Zijn hiervan in de historie   soortgelijke ontwikk...